كمودور - آميگا - اسپكتروم

کمودور ۶۴ ، از همان ابتدا یک ماشین موفق تجاری بود . با این حال، جک ترامیل نگران ماشین‌های ارزان‌تری بود که در بازار به تعداد زیاد دیده میشدند (عمدتاً ماشین‌های سینکلر و تگزاس اینسترومنتز ).
نکات و فضای زیادی برای بهبود و گسترش در کمودور ۶۴ وجود داشت ، زیرا مفسر بیسیک داخلی کمودور ۶۴ فاقد بسیاری از دستورات مفید بود . علاوه بر این، کمودور ۶۴ ، طراحی پیچیده ای داشت که شامل تراشه های تخصصی زیادی می شد . در نتیجه هزینه های تولید را بالا می برد .
بنابراین، کمودور شروع به طراحی یک ماشین جدید کرد که حول یک تراشه سفارشی جدید به نام TED ساخته شده بود. TED مخفف Text Editing Device است، اما علیرغم نامش نه تنها وظیفه گرافیک، بلکه صدا و I/O را نیز بر عهده داشت. این تراشه همان حداکثر وضوح کمودور ۶۴ (۳۲۰ ۲۰۰x پیکسل) را ارائه می‌کرد، اما دارای پالت ۱۲۱ رنگ (۱۵ رنگ با ۸ سایه + سیاه بدون سایه) بود که این مقدار در مقایسه با پالت ۱۶ رنگ کمودور ۶۴ بسیار گسترده است . با این حال، یک مفهوم بسیار مهم در این ماشین گم شده بود !!

«اسپرایت» .

این موضوع ، همراه با این واقعیت که توانایی های صوتی آن نیز واقعا ضعیف بودند (فقط دو کانال با موج مربعی، یا یک کانال موج مربعی + یک کانال با نویز سفید) نشان داد که این تراشه نمی تواند به عنوان یک به روز رسانی از VIC II و SID در کمودور ۶۴ در نظر گرفته شود !
مفهوم اولیه سری ماشین‌های ۲۶۴ (همانطور که همه ماشین‌های مبتنی بر TED نامیده می‌شوند)، یک ماشین کوچک با کلیدهای لاستیکی و جعبه کوچک با طراحی زیبا بودند . این دستگاه ها قرار بود با قیمتی پایین فروخته شوند ، فقط ۴۹ دلار .
علیرغم ابعاد آن ، این دستگاه پورت های زیادی دارد (دو پورت جوی استیک، یک پورت کارتریج، درگاه کاست، پورت سریال، کانکتورهای کامپوزیت و RF و حتی یک دکمه تنظیم مجدد). این ماشین همان چیزی است که بعداً به عنوان کمودور ۱۱۶ شناخته می شود و در اروپا به عنوان یک نسخه ارزان قیمت از کمودور ۱۶ فروخته می شد .
اما در واقع آغاز مفهوم TED این بود : یک ماشین ارزان قیمت که بهتر از ماشین های Timex/Sinclair عمل می کرد. در واقع، کمودور ۱۱۶ با اندازه کوچک و کلیدهای لاستیکی خود بسیار به مفهوم طراحی اسپکتروم سینکلر نزدیک است و این همان چیزی بود که جک ترامیل واقعاً می خواست به آن دست پیدا کند .
نمونه‌های اولیه سری کمودور ۲۶۴ ماشین‌های کمودور ۲۶۴ و کمودور ۲۳۲ بودند . همانطور که از نام آنها مشخص است، آنها به ترتیب ۶۴ کیلوبایت و ۳۲ کیلو بایت حافظه رم داشتند .
این ماشین‌ها برای استفاده تجاری در نظر گرفته شده بودند، بنابراین کلید اصلی این بود که نرم‌افزار اداری و تجاری مورد نیاز بصورت رام در آی سی های تعبیه شده روی مادربرد قرار داده شود .
در ابتدا، ایده این بود که به مشتریان اجازه دهند عناوین نرم افزاری را که در رایانه خود می خواهند انتخاب کنند . نرم‌افزار واژه‌پرداز و زبان برنامه نویسی لوگو در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود که در دسترس باشند ، اما در نهایت تغییری رخ داد و کمودور ۲۶۴ با بسته ای از ۴ برنامه داخلی ارائه شد که عبارت بود از : یک واژه پرداز، یک صفحه گسترده ، یک پایگاه داده و یک برنامه نموداری . سپس نام این دستگاه بخاطر این بسته نرم افزاری تغییر یافت و «کمودور پلاس ۴» متولد شد.
ماشین کمودور ۲۳۲ ، استقبال زیادی ندید ، با این حال سرانجام دستگاهی با حافظه کمتر طراحی شد، این دستگاه کمودور ۱۶ نام گرفت . کامپیوتری با تنها ۱۶ کیلوبایت حافظه رم که به عنوان ارتقاء مدل کمودور VIC 20 در نظر گرفته شده بود که در سال ۱۹۸۴ فروش آن متوقف شده بود .
در اصل، کمودور ۱۶ همان کمودور پلاس ۴ است، اما تنها با ۱۶ کیلوبایت رم و بدون نرم افزار های داخلی. این دستگاه از یک قاب خاکستری تیره با همان شکل کمودور VIC 20 بهره گرفت .
این ماشین‌ها دارای یک مترجم جدید بیسیک هستند: بیسیک ورژن ۳/۵ . برخلاف نام آن، بسیار پیشرفته تر از بیسیک ورژن ۴ بود که در ماشین های کمودور CBM یافت می شود . بیسیک ۳/۵ دستوراتی را برای کنترل گرافیک و صدا ارائه می کرد . دستورات دیسک نیز در دسترس بود . یک مانیتور زبان ماشین نیز به صورت داخلی ارائه شده است.
کامپیوتر کمودور ۲۶۴ برای خرده فروشی ۷۹ دلار برنامه ریزی شده بود ، اما، قبل از اینکه ماشین‌های کمودور TED/264 به قفسه‌ فروشگاهها برسند، جک ترامیل شرکت کمودور را ترک کرده بود ! به همین دلیل، پروژه TED تغییر کرد و کمودور شروع به فکر کردن به این ماشین‌ها به عنوان جانشینان واقعی کمودور ۶۴ کرد ، نه یک خط جدید از ماشین‌های ارزان قیمت !

کمودور پلاس ۴ ، مانند کمودور ۲۶۴ ، یک قاب خاکستری تیره با اندازه کوچک و زیبا با کلیدهای سفید بدون کلید اعداد داشت. ظاهری زیبا برای یک کامپیوتر خانگی ، ولی شاید نه کاملاً مناسب برای یک ماشین اداری و تجاری

نمونه اولیه دیگری نیز وجود داشت: کمودور V 364 . شبیه پلاس/۴ ولی بخاطر ارائه یک صفحه کلید عددی بزرگتر طراحی شده بود . این ماشین ، یک تراشه سنتز کننده صدای شخص ثالث داخلی داشت (به همین دلیل "V" به عنوان بخشی از نام آن است) و قرار بود نسخه بهبود یافته نرم افزار Magic Desk را ارائه دهد. این ماشین باید بعنوان دستگاه رده بالای خط TED شناخته شود . این پروژه هرگز نور ندید ، فقط دو یا سه نمونه اولیه ساخته شد و البته بسیار کمیاب هستند .

بنابراین در ابتدا، خط TED قرار بود به این شکل ماشین هایش را ارائه دهد :
یک دستگاه ارزان قیمت برای استفاده خانگی: کمودور ۱۱۶ ، با قیمت 49 دلار ؛
ماشین بهتری که دارای نرم افزار داخلی در رام است: کمودور ۲۶۴ با قیمت 79 دلار ، که مشتریان میتوانند نرم افزار داخلی را انتخاب کنند.

و نهایتا یک دستگاه پیشرفته دارای نرم افزار اتوماسیون اداری پیشرفته و یک ترکیب کننده گفتار : V364.

بنابراین، قیمت کم، بیسیک بهتر نسبت به کمودور ۶۴ و برنامه های نرم افزاری داخلی کلید موفقیت این ماشین ها بود ، اما متأسفانه اوضاع به گونه ای دیگر رقم خورد !
این کامپیوترها در واقع در قفسه های انبار قرار گرفتند

کمودور پلاس ۴، در سال ۱۹۸۳ .

کمودور ۱۶، به عنوان یک جایگزین VIC-20 ، در سال ۱۹۸۴ .

بعدها، در اروپا، کمودور ۱۱۶ به عنوان یک نسخه ارزانتر از کمودور ۱۶ (عمدتا در آلمان) فروخته شد .

در ایالات متحده، این ماشین ها یک شکست تجاری کامل بودند. قیمت آنها بسیار بالا بود: کمودور پلاس ۴ قیمتی بالاتر از کمودور ۶۴ داشت! این قیمت دستگاه را به عنوان جانشین ارتقا یافته کمودور ۶۴ تعیین می کرد . اما قرار است جانشین بهتر باشد ! چگونه تراشه TED می توانست با گرافیک و صدای پیشرفته کمودور ۶۴ کنار بیاید ؟ پالت زیباتر برای بهبود آن نسبت به کمودور ۶۴ کافی نبود !!
در مورد نرم افزار داخلی، بسته۳+۱ ظالمانه بود . برنامه ها واقعاً بد و کاملاً برای استفاده جدی اداری نامناسب بودند . ویرایشگر متن تنها ۹۹ خط متن را ارائه می کرد . یک صفحه متنی ۸۰ ستونی بود، اما از آنجایی که Plus/4 مانند کمودور ۶۴ تنها ۴۰ کاراکتر در هر خط ارائه می‌کرد ، این موضوع کار دیدن آنچه را که واقعاً می‌نویسید دشوار می‌کرد . همچنین ، پاسخ مکان نما بسیار کند بود.
صفحه گسترده کمی بهتر بود اما اندازه آن بسیار محدود بود . پایگاه داده نیز ساده بود و نرم افزار نمودارسازی از گرافیک بیت مپ ارائه شده توسط TED بهره نمی برد. این نرم افزار به سادگی از کاراکترهای متنی برای ترسیم نقاط استفاده می کرد.
در نتیجه، Plus/4 نرم افزار جالبی برای استفاده در دفاتر اداری ارائه نمی داد . با این حال، این نرم افزار فقط از درایو دیسک برای ذخیره داده ها استفاده می کرد ، و کاربران خانگی با نوار خوان قادر به ذخیره کار خود نبودند . ایده برنامه های داخلی درست بود .
در واقع Plus/4 اولین رایانه ای بود که این ویژگی را داشت ، اما با آن نرم افزارهای ضعیف، همه چیز به درستی پیش نرفت.

ماشین‌های کمودور TED با کمودور ۶۴ سازگار نبودند ، بنابراین کاربران نمی‌توانستند از کتابخانه بزرگ نرم‌افزار کمودور ۶۴ استفاده کنند . بدتر از آن، کانکتورهای جوی استیک غیر استاندارد بودند و دارای کانکتورهای mini-DIN بودند. یک کانکتور mini-DIN نیز برای نوار گردان استفاده شده است . این بدان معنا بود که افرادی که دستگاههای کمودور یا آتاری داشتند مجبور شدند یک جوی استیک دیگر برای TED بخرند. و صاحبان کمودور ۶۴ نمی توانستند از نوار گردان های خود استفاده کنند. در واقع، آداپتورهای تبدیل جانبی ، بعداً اجازه اتصال جوی استیک های استاندارد را دادند، اما در ابتدا در دسترس نبودند. بنابراین، کمودور یک جوی استیک برای ماشین‌های کمودور پلاس ۴ ، کمودور ۱۶ و کمودور ۱۱۶ ساخت بنام : t ۱۳۴۱، و یک کاست گردان جدید بنام ۱۵۳۱ که دقیقاً مشابه ۱۵۳۰ بود، اما با کانکتور متفاوت.
ماشین های TED نباید با کمودور ۶۴ رقابت می کردند، به همین دلیل آنها تجهیزات جانبی مخصوص خود را داشتند. ناسازگاری در ذهن طراحان به عنوان یک مشکل در نظر گرفته نمی شد. کانکتورهای غیر استاندارد بخشی از طراحی اصلی کمودور ۱۱۶ بودند که دلیل اصلی اندازه این دستگاه بود ، به دلیل اندازه آن، انتخاب دیگری برای جا دادن همه پورت ها وجود نداشت. سپس به دلیل انتخاب تجاری بر روی ماشین های دیگر استفاده شد. اما کمودور پلاس ۴ و ۱۶ می‌توانستند پورت‌های جوی استیک استاندارد را بدون مشکل داشته باشند.

نهایتا از آنجایی که کمودور پلاس ۴ قیمتی بالاتر از کمودور ۶۴ داشت، مردم از آن ناامید شدند. به دلیل نرم افزارهای داخلی ضعیف، ویدیوی ۴۰ ستونی و درایو دیسک کند ۱۵۴۱ ، برای استفاده در دفتر کاری عالی نبود ، و همچنین از کمودور ۶۴ به عنوان یک کامپیوتر خانگی با آن قیمت بهتر نبود.

کمودور ۶۴ یک ماشین بازی عالی بود، و اگر می‌خواستید در بیسیک برنامه‌نویسی کنید، می‌توانید مفسر قدیمی بیسیک را به راحتی گسترش دهید (مثل سایمونز بیسیک) . بنابراین در پلاس/۴ بیسیک ۳/۵ کارآمد ، برای موفقیت دستگاه حیاتی و کافی بنظر نمی رسید .
این ماشین نسبت به کمودور ۶۴ بهبودهایی را ارائه کرد : سی پی یو سریعتر (MOS 7501، یک پردازنده مبتنی بر 6502 با حداکثر سرعت 1.79 مگاهرتز) ، بیسیک بهتر ، و یک مدیریت حافظه پیشرفته که اجازه ۶۰ کیلوبایت حافظه بیسیک آزاد را می دهد. کمودور۶۴ فقط ۳۲ کیلوبایت حافظه بیسیک آزاد به اضافه ۴ کیلوبایت رم را مجاز می داند (برای برنامه ها یا ابزارهای زبان ماشین). اما ۶۰ کیلوبایت رم بیسیک، که هنوز در یک دستگاه رم ۶۴ کیلویی قابل توجه است ، واقعاً نمیتوانست آنچنان مهم باشد ! همچنین، با توجه به سرع پایین پروتکل انتقال داده سریال ۱۵۴۱ ، یک برنامه بیسیک بزرگ نمی تواند سریع بارگذاری شود . در واقع، یک درایو جدید برای سری TED طراحی شد بنام ۱۵۵۱. این درایو دارای یک کانکتور ویژه بود که می توانست به پورت کارتریج وصل شود و انتقال موازی داده را ارائه دهد. اما، این درایو اواخر دوران این کامپیوترها معرفی شد . با این حال، به عنوان یک دستگاه موازی آنچنان سریع نبود ، زیرا فقط سه برابر سریعتر از یک دستگاه ۱۵۴۱ قدیمی عمل میکرد و هرگز منتشر نشد .

اگر به بازی‌های کمودور پلاس ۴ یا کمودور ۱۶ نگاه کنید، آن‌ها به خوبی همتایان کمودور ۶۴ نیستند. فقدان اسپرایت های سخت افزاری باعث شده نرم افزار نویسان مجبور به استفاده از کاراکترهای قابل برنامه ریزی شوند . در نتیجه، این اسپرایت‌های نرم‌افزاری معمولاً حرکت نرمی نداشتند و با پس‌زمینه که آنها نیز از کاراکترهای قابل برنامه‌ریزی ساخته شده بودند ، برخورد می‌کردند. پردازنده نمی تواند در هنگام انجام عملیات ورودی و خروجی با سرعت کامل عمل کند ، این باعث شد که سرعت واقعی پردازنده ، تفاوت چندانی با کمودور ۶۴ نداشته باشد ، بنابراین بازی ها نمی توانند از سرعت بهتر پردازنده برای غلبه بر محدودیت های TED استفاده کنند. البته، تکنیک های برنامه نویسی بسیار خوب امکان بازی های با کیفیت بهتر را فراهم می کند، اما این امر مستلزم زمان کافی برای توسعه بازی های بزرگ است که متاسفانه این فرصت برای این ماشینهای زیبا هرگز محیا نشد .
همچنین تراشه صدا خیلی خوب نبود و در مقایسه با تراشه عالی SID ناامیدکننده بنظر می رسید . موسیقی بازی ها واقعا زشت بودند . در واقع شما می توانید موسیقی خوبی با TED بسازید، اما تلاش زیادی می طلبد.
با این حال، از آنجایی که کمودور پلاس ۴ و کمودور ۱۶ یک دستگاه بودند ، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار زحمت نوشتن بازی برای هر دو را نداشتند و فقط بازی‌های 16K را برنامه‌ریزی کردند که روی هر دو دستگاه اجرا شوند. البته این کار ، مقدار حافظه بیشتر کمودور پلاس ۴ را قربانی می‌کند که می‌توانست بازی‌های بهتری نسبت به کمودور ۱۶ ارائه دهد. عناوین Plus/4 با استفاده از مقدار کامل حافظه آن نادر هستند.

بنابراین بعنوان جمع بندی ، کمودور پلاس ۴ ، قیمت بسیار بالایی داشت تا بتواند یک ماشین کامپیوتر خانگی جذاب باشد. مردم به خرید کمودور ۶۴ ادامه دادند چون می‌توانست کارهای مشابه Plus/4 را انجام دهد ، ۱۶ رنگ هنوز خوب بنظر می رسید و بیسیک کمودور ۶۴ می‌توانست گسترش یابد . و این یک ماشین بازی عالی بود که عناوین زیادی از قبل برایش موجود بودند . و می توانید از جوی استیک های استاندارد استفاده کنید.
ماشین های TED از آنجایی که برای استفاده اداری به اندازه کافی پیشرفته نبود، برای تجارت نیز فروش خوبی نداشت.
در نتیجه، هیچ موفقیت تجاری در ایالات متحده نداشت. از قضا، زمانی که این ماشین‌ها معرفی شدند، تگزاس اینسترومنتز قبلاً از بازار بازنشسته شده بود و تایمکس/سینکلیر در ایالات متحده فروش خوبی نداشت. بنابراین کامپیوترهای سری TED حتی کامپیوترهایی برای رقابت با خود نمی دیدند .
کمودور ۱۶ نیز همین سرنوشت را داشت. یک ماشین ۱۶ کیلوبایتی انتخاب عجیبی برای سال ۱۹۸۴ محسوب میشد . در مقایسه با VIC-20، به روز رسانی خوبی بود اما با این وجود ، به دلیل ناسازگاری با نرم افزار VIC-20 و اکثر تجهیزات جانبی (از جمله مودم VIC)، به سختی یک VIC-20 خوب بحساب می آمد ، بنابراین در ایالات متحده نیز به فروش نرسید .
علی‌رغم این واقعیت‌ها، این ماشین‌ها دارای طراحی صوتی بودند . در مقایسه با ماشین های قبلی کمودور کوچک بودند. آنها تراشه های کمتری داشتند اما همچنان بسیاری از ویژگی ها را با برخی بهبودها حفظ کردند. TED واقعاً پیشرفته بود. اما مدیریت کمودور این ماشین ها را راهی برای بهبود سوددهی خود می دید. آن‌ها سعی کردند این ماشین‌ها را با قیمت‌های بالا بفروشند که با توجه به طراحی ارزان‌ترشان در مقایسه با کمودور ۶۴ می‌توانستند درآمد زیادی داشته باشند .

اما خریداران نمی‌توانستند کمبودهای این ماشین ها را ، زمانی که قیمت‌ها به آنها گفته می شد ، فراموش کنند.
اگر این ماشین ها قیمت مناسب تری داشتند می توانستند در ایالات متحده موفق عمل کنند . در اروپا، آنها با قیمت های مناسب فروخته می شدند و در کشورهای مختلف موفق بودند: ایتالیا، آلمان، انگلستان، فنلاند، سوئد.
البته فروش چندان زیادی نداشتند، اما تا حدی موفقیت داشتند.
این ماشین ها عالی نبودند. تراشه های سفارشی، TED، پردازنده و PLA، واقعا شکننده بودند و بسیار مستعد شکستن بودند. این تراشه ها تمایل به خوردگی دارند و در نهایت احتمال آسیب دیدگی زیاد است . طبق تجربه ، رایج ترین تراشه ای که از کار می افتد، پردازنده است. این پردازنده سفارشی است و نمی توان آن را مستقیماً با ۶۵۰۲ یا ۶۵۱۰ جایگزین کرد. اکنون می توانید بفهمید که تعمیر دستگاه TED چقدر دشوار است. ممکن است در عرض چند دقیقه مشکل را پیدا کنید، اما هیچ وسیله یدکی برای آن ندارید !!
اما اشتباه نکنید دستگاه های TED واقعا خوب و پرقدرت هستند ، این کامپیوترها می توانند کارهای بزرگی انجام دهند.

تصویر زیر یک کمودور ۱۱۶ توسعه یافته (با 64k RAM) را نشان می دهد که یک نسخه نمایشی پیشرفته Plus/4 را اجرا می کند. بله، این توپ معروف آمیگا است و بسیار سریع در حال حرکت است!
حرکت و سرعتی که در کمودور ۶۴ به این سادگی به دست نمی آید .

اجرای حرکت توپ معروف آمیگا توسط کمودور 116

نمایش (Display)

اولین چیزی که باید مشخص شود زمینه ای است که انیمیشن روی آن صورت می گیرد. اینکار با تعریف ساختار (structure) View انجام می شود. این ساختار مشخصه های نمایش را توصیف میکند

View از یک یا چند ViewPort تشکیل یافته که هر کدام یک ارتفاع، عرض، حالت نمایش داده تصویر، رنگها و موقعیت روی صفحه خاص خود را دارد ، ViewPortها بایستی بطور عمودی پشت سر هم بنشینند و با حداقل یک خط خالی (blank) از هم جدا شوند عرض آنها بایستی بصورت ۳۲۰ و یا ٦٤٠ پیکسل مشخص شود. دو یا چند ViewPort که دارای دقتهای افقی متفاوتی هستند میتوانند همزمان روی صفحه حضور داشته باشند. ViewPort از طریق Rasinfo به ساختار BitMap اشاره می کند ، که آنهم به بیت پلن های اصلی داده تصویر اشاره می کند

دوستان عزیز و همراهان گرامي وبلاگ ، برای تماس مستقیم با بنده و ارسال نظرات ، پيشنهادرات و مقالات خود ، میتوانید با آدرس تلگرام زیر ارتباط برقرار کنید : sparkworld@

دوستان عزیز و همراهان گرامی پيشاپيش فرارسیدن نوروز 1395 را بهمه دوستان تبریک گفته و بعنوان عیدی ، کتاب کامل راهنمای بيسيك آميگا را بصورت فصل به فصل ، و بصورت فایل PDF ، در کانال تلگرام commodore64spark@ قرار خواهم داد .. امیدوارم که از داشتن این کتاب ارزشمند نهایت استفاده را ببرید ..

به اطلاع دوستان و علاقمندان وبلاگ می رسانم ، که برای ارتباط بهتر و تبادل بهتر نظرات و اطلاعات ، کانال تلگرام مرتبط با این وبلاگ راه اندازی شده است ، که دوستان میتوانند ضمن پيوستن به این کانال ، از اخبار و منابع و برنامه هایی که در این کانال به اشتراک گذاشته میشود استفاده کنند.. حقیقت اینه که وقت خیلی اجازه نمیده که بتونم بصورت خیلی بروز و اپديت منابع مربوط به این كامپيوترها رو در وبلاگ كمودور-اميگا دات بلاگفا دات كام قرار بدم ، ولی در کانال telegram.me/commodore64sparkبراحتی میشه فایلها رو با هم تبادل کنیم و منابع و مقالا ديگه رو هم بصورت عكس قرار بدم که ديگه نیازی به تايپ کردن نداشته باشه و خیلی هم وقت گير نباشه پس منتظر ديدارتون در کانال telegram.me/commodore64sparkهستم

کار عملی با کمودور لذتی وصف ناشدنی دارد ، به چند دلیل واضح : اول اینکه کمودور کامپیوتری بسیار ساده و قابل فهم است که حتی پیچیده ترین ابعاد آن نیز قابل فهم میباشد ، دوم اینکه کمودور 64 ، همان چیزیست که پیش روی شماست ! و خیلی به ابزارهای جانبی وابسته نمیباشد .

از بهترین لذتهایی که با کمودور 64 میتوان به آن دست پیدا کرد ، جدا از بازیهای زیبا و خاطره انگیز ، برنامه نویسی میباشد ، که بدلیل سادگی و کارآمدی ، هم میتوان از آن بعنوان آموزش پایه برای درک سیستمهای پیچیده امروزی استفاده کرد ، هم بعنوان یک سرگرمی فوق العاده ذهنی میتوان برای تمام عمر از آن بهره جست .

در این مقاله ، به بررسی یکی از جذابترین مباحث در برنامه ریزی کمودور 64 خواهیم پرداخت ، این مقاله در مجله اختصاصی کامپیوترهای خانگی - دی ماه 1370 ، صفحات 76 تا 81 ، به قلم "امید گیوی" بچاپ رسیده است ، که عینا با همان زبان و حال و هوا ، در این بخش تقدیم یاران خوب وبلاگ کمودور-آمیگادات بلاگفادات کام میگردد ، امیدوارم که از مطالب آن استفاده کامل نموده و در امور برنامه ریزی بر روی کمودور 64 به شما کمک نماید ..

***********************

وقفه یا اینتراپت ، یکی از مهمترین مباحث موجود در کامپیوتر میباشد . بکمک اینتراپت ، سیستم عامل میتواند بسیاری از کارها را همزمان با کارهای دیگر انجام دهد . البته این هماهنگی بین اعمال است که موجب همزمان بنظر رسیدن چندین عمل در جوف یکدیگر میگردد . بحث در مورد وقفه به وقت و زمان زیادی نیاز دارد ولی میتوان چند صفحه را ، هرچند کوتاه و فشرده ، اما پرمحتوا به آن اختصاص داد :

(بدلیل طولانی بودن مطلب ، برای خواندن بقیه مقاله به قسمت "ادامه مطلب" مراجعه کنید ، یا در بخش پیوندها آن را دنبال فرمایید)

در مجله محبوب کامپیوترهای خانگی ، بخشی وجود داشت بنام "یادداشتهای شما" ، که مربوط بود به طرح های خوب خوانندگان مجله که در این قسمت چاپ میشد ، در این پست به مقاله ای از این قسمت ، مربوط به تیرماه 1372 برخوردم که جالب توجه بود و در زیر برای استفاده شما دوستان عزیز وبلاگ قرار خواهم داد

************

بازیابی برنامه بیسیک از دست رفته :

همانگونه که کاربران وبلاگ کمودور-آمیگا دات بلاگفا دات کام میدانند ، در بیسیک اصلی کمودور 64 ، با اجرای دستور new ، برنامه بیسیکی که قبلا اجرا شده بود از حافظه پاک میشد و در بیسیک ورژن 2 کمودور که همان بیسیک اصلی دستگاه است ، دستوری برای بازیافت برنامه پاک شده وجود نداشت (البته در برنامه سایمون بیسیک با دستور old میتوانیم برنامه پاک شده را بازیابی کنیم )

پس از تایپ دستورات زیر میتوانید برنامه از دست رفته توسط دستور new در بیسیک کمودور را مجددا بدست آورید . البته زمانی این عمل تحقق می پذیرد که شروع به نوشتن برنامه جدیدی نکرده باشید . پس از تایپ دستورات بترتیب و فشردن کلید return دستور list را تایپ کنید تا لیست کامل برنامه خود را بر روی صفحه مشاهده کنید :

poke 2050,8

sys 42291

poke 45,peek (174

poke 46 , peek (175

poke 47 , peek (174

poke 48 , peek (175

poke 49 , peek (174

poke 50 , peek (175

لطفا در انتهای پرانتز باز peek های خطوط فوق حتما پرانتز را ببندید (اینکار در این صفحه از وبلاگ امکانپذیر نبود و اگر میخواستم پرانتز را ببندم عبارت بهم ریخته میشد)

**********************

تعداد دیگری دستورات کمودور نیز در زیر خواهید دید :

تغیرات سرعت چشمک زدن مکان نما : poke 56341,n ، که n عددی مابین 0 تا 255 است

کلید run/stop را از کار انداخته و جلوی لیست شدن برنامه را میگیرد : poke 809,255

جلوی لیست شدن برنامه را میگیرد : poke 775,200

دستور قبلی را خنثی میکند : poke 775,167

صفحه کلید را از کار می اندازد : poke 655,71

صفحه کلید را فعال میکند : poke 655,72

تکرار اتوماتیک کلیدها : poke 650,128

حالت تکرار اتوماتیک کلیدها را از بین میبرد : poke 650,0

ترکیب دو کلید run/stop , restore را با هم از بین میبرد : poke 792,193

چشمک زن را ناپدید میکند ، اما از کار نمی اندازد و کلید run/stop از کار می افتد : poke 788,51

دستور قبلی را خنثی می کند : poke 788,52

علامت سوال را در دستور input از بین میبرد : poke 19,65

دستور قبلی را خنثی می کند : poke 19,0

تغییر رنگ حاشیه : poke 53280,n (که n عددی از 0 تا 255 است)

تغییر رنگ زمینه : poke 53281,n

تغییر رنگ حروف و کاراکترها : poke 646,n

**********

مطلالب فوق مربوط میشد به آقای اردشیر عزیزی از کرج ، که در مجله کامپیوترهای خانگی ، تیرماه 1372 بچاپ رسیده بود

مدت زیادیست که مقاله قابل توجهی را نتوانسته ام در این وبلاگ منتشر کنم ، همانگونه که در پست قبلی نیز گفتم مدتی سایت میزبان بلاگفا بدلیل مشکلات سخت افزاری تعطیل شده بود و نمیشد که مطلب جدیدی را به وبلاگ افزود ..

اما اخیرا این امکان مجددا فراهم شده و من نیز تصمیم دارم در وبلاگ کمودور-آمیگا دات بلاگفا دات کام ، موضوع بسیار جذاب بیسیک آمیگا را بطور کامل منتشر کنم ، البته بدلیل طولانی بودن مطالب ، تکمیل آن مدت زیادی بطول خواهد انجامید ، ولی قطعا ارزش زیادی خواهد داشت و علاقمندان به کامپیوتر آمیگا را اغنا خواهد نمود ..

این قسمت از روی کتاب معروف Amiga Basic User's Guide ، که ترجمه آن در سال 1370 به بازار ارائه شده ، بازنویسی میگردد و خوانندگان این مطلب را بخاطر داشته باشند که جمله بندی آن مربوط به دورانیست که کامپیوتر آمیگا بعنوان کامپیوتری قدرتمند در صحنه حضور داشته است ..

باری .. مقدمه این کتاب را در ذیل می آورم و متن اصلی کتاب را در صفحه ای جداگانه در قسمت پیوندهای وبلاگ قرار خواهم داد و دوستان میتوانند آنجا پیگیری نمایند ..

معرفی بیسیک آمیگا

چه کسی از بیسیک استفاده میکند ؟ افراد به دلایل زیاد و متفاوتی از زبان برنامه نویسی بیسیک استفاده می کنند . بعضی ها برنامه نویس حرفه ای هستند و بعضی دیگر اصلا برنامه نویس نیستند اما دوست دارند برنامه های بیسیک را که خریده اند اجرا کنند . احتمالا بخش اعظم استفاده کنندگان از بیسیک کسانی هستند که برای استفاده شخصی برنامه های بیسیک می نویسند ، این افراد معمولا از فعالیت ذهنی برنامه نویسی لذت میبرند (مثل خود بنده ،(اسپارک)) ، و یا کارهای اختصاصی دارند که نمیتوانند برای آنها برنامه های از پیش تعیین شده بخرند ..

تمام این افراد در یک چیز مشترک هستند ، آنها از بیسیک استفاده میکنند چون زبان عمومی کامپیوترهای کوچک است . این زبان برای یادگیری ساده است ، به سادگی در دسترس است و انواع آن تا حد زیادی یکشکل هستند . بیسیک همچنین یک زبان متنوع است که نه تنها در موارد تجاری ، مهندسی و علمی ، بلکه در نرم افزارهای آموزشی و بازیهای کامپیوتری نیز بکار رفته است .

بیسیک آمیگا

منظور شما از استفاده از بیسیک هرچه که باشد ، خواهید دید که بیسیک آمیگا تمام مزیتهای شناخته شده بیسیک را به علاوه راحتی استفاده و سرگرمی که شما از آمیگا انتظار دارید به شما نشان خواهد داد ، بیسیک آمیگا زبان کامل بیسیک را درون کامپیوتر شما قرار میدهد که این زبان شامل : عبارات بیسیک مورد استفاده در نوشتن برنامه های گرافیکی ، تصویر متحرک و موسیقی است . این زبان همچنین از کلیه ویژگیهای آشنای صفحه آمیگا برخوردار است . بیسیک آمیگا دارای یک نوار فهرست (Menu Bar) ، یک نشانگر یا فلش (Pointer) ، پنجره ها و صفحات است ، درست همانطور که دیگر ابزارهای آمیگا دارند .. (توضیح مدیر وبلاگ : این درحالیست که در آنزمان بر روی پی سی ها ، GW basic بعنوان زبانی کاربردی تدریس میشد که در آن خبری از استفاده از ماوس و نشانگر و نوار فهرست نبود)

اگر شما میخواهید بیسیک را پیش خودتان یاد بگیرید ، آمیگا بیسیک با دوره آموزشی شما سازگاری کامل خواهد داشت ، بیسیک آمیگا بر اساس بیسیک مایکروسافت ، که عمومی ترین زبان برنامه نویسی در جهان است ، بنا نهاده شده و در هر میکروکامپیوتری کار میکند . اگر شما برنامه نویسی بیسیک را قبلا کار کرده اید ، ویژگیهای خاص این نوع از بیسیک مثل sound , wave برای تولید موسیقی و اصوات و همچنین Get , Put برای ذخیره و بازیابی گرافیکها در صفحه برایتان جالب خواهد بود .

******************************************************************

دوستان عزیز وبلاگ کمودور-آمیگادات بلاگفادات کام ، میتوانند ادامه این مبحث را در بخش پیوندها ، پیگیری نموده و با ارائه نظرات خود من را یاری نمایند ..

با تشکر ..

با سلامی دوباره خدمت دوستان و کاربران گرامی وبلاگ ..

چند ماهی بدلیل اشکال و نقص سخت افزاری که در سرورهای بلاگفا رخ داده بود ، قادر به ورود به بخش مدیریت وبلاگ نبودم و بهمین دلیل دیرزمانیست که ارتباط خود را با دوستان از دست داده بودم ..

خوشبختانه این نقص فنی برطرف شد و این امکان بوجود آمد تا بار دیگر در این وبلاگ دور هم جمع شده و مطالبی خواندنی و خاطره انگیز را با دوستان به اشتراک بگذاریم ..

مثل همیشه همراهی دوستان باعث دلگرمی و پیشرفت کار خواهد شد ..

ارادتمند دوستان ..

دوست عزیزی بنام "بابک" مطلبی بیان فرمودند که خواندنش شاید برای دیگر دوستان خالی از لطف نباشد

************************

با سلام

برای من هم کمودور 64 همچنان زنده است و آرزویم بازگشت به دوران گذشته است و همچنان در رزومه خود با افتخار سابقه برنامه نویسی با زبان ماشین و بیسیک کمودرو 64 را ذکر می می کنم.
به راستی چرا ما پس از گذشت سال ها و با وجود این تعداد فارق التحصیل در رشته های الکترونیک و کامپیوتر هنوز قادر به طراحی و ساخت کامپیوتری مثل کمودور 64 نیستم و همچنان در هر دوزمینه سخت افزار و حتی نرم افزاز از ساده ترین مثل ویرایشگر متن تا پیچیده ترین مثل سیستم عامل و پایگاه داده ، کاربر و استفاده کننده صرف هستیم.

با تشکر از زحمات جنابعالی و امیدوارم به نوشتن و تکمیل مطالب وبلاگ ادامه دهید.

پاسخ :

دوست خوبم سلام بر شما ...
خوشحالم که به جمع ما پیوستید ...
در مورد مطالبی که اشاره کردید باید عرض کنم علی رغم اینکه ایرانیان از لحاظ هوش و استعداد به اثبات رسیده اند و هیچکس منکر آن نیست ، ولی کمبود اصلی زیرساختهای علمی و صنعتی در جوامعی مثل ما میباشد که امکان پیشرفت پایاپای با دیگر کشورهای پیشرفته را از ما گرفته و همچنین تحریمهایی که ما را از همه طرف احاطه کرده است ...
و میتوانم به جرات بگویم که به نسبت 20 سال پیش بیشتر هم افت کرده ایم !!
حداقل در چند دهه پیش اگر دسترسی به تکنولوژی روز نداشتیم مردم و بخصوص جوانان آن روزگار در ارائه کارهای خلاقانه و تعمیر وسایل شخصی و غیره انگیزه فراوانی داشتند ..
ولی امروزه به لطف فراوانی آشغالهای چینی ، تمامی 80 میلیون نفرمان مصرف گرای صرف شده و گویی دیگر هیچ انگیزه ای برای کارهای خلاقانه باقی نمانده است ...
البته در صنعت پرستیژیسم !! و تجملیسم !! به لطف کالاهای وارداتی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته ایم و از این جهت از همسایه های عربمان نیز جلو افتاده ایم !!!
صنایع وابسته به بزک و آرایش هم که غوغا میکند ...
خلاصه اینکه ساختن و طراحی کامپیوتری مثل کمودور که پیشکش ... اگر هنری داریم بچسبیم به همان قالی و گیوه که اینها را هم داریم از دست میدهیم و بهترش را هندی ها و چینی ها میسازند !!

آمیگا را بهتر بشناسیم

در اواخر سال 1985 ، کامپیوتر آمیگا در مدل 1000پا بعرصه وجود گذاشت ، از آن تاریخ تا به امروز کامپیوتر آمیگا راه زیادی را پیموده است . قدرتهای اعجاب انگیز این کامپیوتر باعث گردید تا به سرعت خود را از بین کامپیوترهای خانگی کوچک بالا کشیده و رقیبی قدرتمند برای کامپیوترهای معروفی مانند آی بی ام و مکینتاش گردد .
در نگاه اول سیستم عامل گرافیکی پرقدرت آن به چشم میخورد که به کاربران اجازه میدهد تا بدون نیاز به تایپ کردن حتی یک کلمه و تنها با فشردن یک دکمه برنامه مورد نظر خود را اجرا نمایند . پس از آن قدرتهای فوق العاده گرافیکی و صوتی و تصویری آن چشم اشخاص را خیره میسازد . قدرت اجرای همزمان چندین برنامه (مولتی تسکینگ" از دیگر امکانات این دستگاه شگفت انگیز میباشد .
در کنار آن قیمت و هزینه اندک لوازم جانبی آن (در مقایسه با کامپیوترهای اپل که آنها نیز از پردازنده های خانواده 68000 ساخت موتورولا استفاده میکنند ) باعث گردید تا این دستگاه به سرعت پله های ترقی را طی نموده و به یکی از بهترین ابزارها برای مصارف مختلف خصوصا مصارف صوتی و تصویری تبدیل گردد .
افزایش استفاده روز افزون از این کامپیوتر در سرتاسر جهان باعث گردیده تا به جز نشریات و کتب متعدد ، مراکز متعددی در کشورهای مختلف جهان ، انحصارا خدمات و لوازم جانبی این کامپیوتر را در اختیار متقاضیان و دوستدارانش قرار دهند . در کشور ما نیز این کامپیوتر در ظرف چند سال اخیر عده زیادی را جذب خود نموده است .
متاسفانه بسیاری از استفاده کنندگان آمیگا تنها از قابلیتهای این دستگاه پرقدرت برای بازی کردن استفاده میکنند و از قابلیتهای دیگر آن بی اطلاعند . اما کافیست تا یک بار قبل از برنامه های پربیننده تلویزیون خود را روشن کرده و نمونه کارهای آن را مشاهده نمایید .(اسپارک : مانند تبلیغ بانک ملت که یک چک پول به صورت یک هواپیما درآمده و نهایتا در میان قفسه های یک هایپرمارکت چرخیده و کنار صندوق فروشگاه آرام میگیرد که احتمالا همه ما بخاطر داریم )
بله ، تقریبا کلیه آگهیهای تبلیغاتی تلویزیون توسط کامپیوتر آمیگا طراحی میگردند و پس از مشاهده آنها شاید با دید دیگری به دستگاه خود نگاه کنید .
در زمینه صوتی ، آمیگا با بهره گیری از 4 کانال که بصورت کاملا استریو از دو باند پخش میگردد ، قادر به ارائه موسیقی هایی با کیفیت بالا میباشد . برای آهنگ سازی با این کامپیوتر ، نرم افزارهای متعددی مانند (sonix . sound tracker . octamed ...) و غیره وجود دارند . در صورتی که از مانیتور استفاده میکنید ، میتوانید با افزودن یک دستگاه بهبود دهنده صدا کیفیت موسیقی پخش شده از مونیتور را بالا ببرید . یا میتوانید توسط یک دستگاه (دیجیتایزر صوت) صداهای دلخواه خود را وارد کامپیوتر نموده و از آن در برنامه های مختلف استفاده کنید . همچنین میتوانید با قرار دادن یک کنترلر میدی ، بین کامپیوتر و ارگ خود ، قابلیتهای ارگ خود را گسترش داده و آن را توسط کامپیوتر کنترل نمایید .
در زمینه های گرافیک و تصویر ، وجود برنامه های پرقدرت طراحی و نقاشی دوبعدی مانند : deluxe paint . disney animation . spectra colour و غیره ، به علاوه برنامه های 3 بعدی اعجاب آوری چون : real 3d , imagine . sculpt 4d و غیره به شما این قدرت را میدهند تا به تخیلات خود جامه عمل بپوشانید . در صورت تمایل میتوانید توسط یک اسکنر دستی ، اسناد و متون سیاه و سفید خود را داخل کامپیوتر نمایید ، همچنین میتوانید توسط یک دستگاه دیجیتایزر تصویر ، تصاویر خود را به کامپیوتر وارد کنید . برای ضبط تصویر خروجی آمیگا با کیفیت مطلوب و یا ترکیب تصاویر و انیمیشنهای آمیگا با تصاویر زنده ویدئویی میتوانید از یک دستگاه جنلاک استفاده نمایید . در صورتیکه امکانات موجود گرافیکی آمیگا برآورنده نیازهای شما نیستند میتوانید با افزودن کارتهای گرافیکی مانند : impact vision . opal vision و غیره از تصاویر با وضوح بالا و 16 میلیون رنگ واقعی استفاده نمایید .

در زمینه سخت افزاری میتوان با افزودن حافظه جانبی (بین نیم تا 8 مگابایت) ، که یکی از ضروریترین احتیاجات کاربران زمینه گرافیک میباشد ، نام برد .
همچنین افزایش دیسک سخت با ظرفیتهایی بین 20 تا 240 مگابایت و سرعت دستیابی حدود 20 بار سریعتر از دیسک درایو ، و کارتهای شتاب دهنده برای افزایش سرعت پردازش دستگاه ، جزو مواردی میباشد که کمبود آنها خصوصا در برنامه های طراحی 3 بعدی به چشم میخورد . افزودن یک دیسک درایو جانبی ، نیاز به تعویض مکرر دیسکها و کاهش عمر دیسک درایو دستگاه را برطرف میسازد . کارتریچ اکشن یکی از قویترین ابزارهای کاربردی برای آمیگا میباشد که مجموعه ای از امکانات برنامه نویسی ، گرافیک و تصویری را در اختیار دارندگانش قرار میدهد .
ارائه کارت rom selector که به دارندگان دستگاههای آمیگا 600 امکان استفاده از برنامه های ناسازگار با سیستم عامل 2 را میدهد که نگرانی بسیاری از مصرف کنندگان این کامپیوتر جالب را برطرف ساخته است . همچنین میتوان با نصب آن بر روی دستگاهها آمیگا 500 ، امکانات سیستم عامل 2 را به آن افزود .اگر شما نیز جزو افرادی هستید که مایلند تا از قدرتها و امکانات صوتی و تصویری کامپیوترها با هزینه ای اندک برخوردار شوند ، کامپیوتر آمیگا جوابگوی نیازهای شما میباشد . پس قدم به دنیای شگفت انگیز آمیگا بگذارید و زیباییهای خیره کننده آن را مشاهده کنید .

مجله علم الکترونیک و کامپیوتر
اختصاصی کامپیوترهای خانگی
سال هفدهم - تیرماه 1372 - شماره 212

خواندن در مورد یک مطلب ، ذهنیتی ایجاد میکند که کماکان در هاله ای از ابهام قرار دارد ...
در پست قبل به معرفی چند محصول جدید برای کمودور پرداختم ، اطلاعات من در حد شنیده ها و اطلاعات مربوط به سایتهای مختلف بود و تجربه عملی با هیچ یک از آنها را نداشتم ، تا اینکه بالاخره دل را به دریا زده و از طریق یکی از آشنایان خارج از کشور ، یک عدد کارتریج easyflash 3 تهیه نمودم (با پست حدود 80 دلار خرج برداشت ، البته کیس کارتریج قیمتی جداگانه و حدود 22 دلاری داشت که از خیر آن گذشتم)...
و این محصول چندی پیش به دستم رسید ..
اولین چیزی که در این کارتریج خودنمایی میکرد ، ارتباط آن بوسیله کابل USB با کامپیوتر بود که امکانات ویژه ای به آن میدهد .. در زیر خلاصه ای از کارکرد این وسیله جالب را معرفی میکنم ..

قبل از تولید این محصول ، مدل اولیه آن یعنی Easyflash ساخته شده بود ، این مدل اولیه دارای یک مگابایت حافظه بود که بوسیله آن میشد فایلهای crt.* را مورد استفاده قرار داد ، طرز استفاده از آن بدینگونه بود که ابتدا تعدادی فایل مختلف ، اعم از بازی و یوتیلیتی و غیره توسط پی سی ، تبدیل به یک فایل واحد crt شده و وقتی که به کمودور وصل میگردید ، منوی اولیه آن لیست برنامه های موجود در آن فایل واحد یک مگابایتی را نشان میداد (که تقریبا 40 برنامه کمودور یا بازی تک فایل در یک مگابایت جا میگیرد !!) ..
و از این لیست برنامه ها قابل انتخاب بودند ..
حسن این کارتریج در این است که برنامه های آن قابل جایگزین شدن با یکسری برنامه دیگر ، که آنها نیز به همان ترتیب تولید شده بودند میشد ..
عیب این مدل اولیه در این بود که توسط خود کمودور برنامه ریزی میشد و باید برنامه ها از طریق فلاپی 1541 ، به کارتریج وارد میگردید که این قضیه ، استفاده از آن را محدود به دارندگان دیسک گردان مینمود ..

باری ..
در نسخه جدید این کارتریج این مشکل حل شده و بوسیله یک پورت یواس بی ، ارتباط کارتریج و کامپیوتر پی سی ، بصورت مستقیم امکان پذیر میباشد ..
اما این تنهایکی از مزیتهای نسخه جدید میباشد ..
در این نسخه جدید با تامین مقدار بیشتری حافظه (8 مگابایت) ، عملا 8 کارتریج قدیمی در دسترس شما خواهد بود و بدینوسیله میتوان 8 مجموعه تقریبا 40 عددی از برنامه ها و بازیهای مختلف کمودور را یکجا و بر روی یک کارتریج همراه داشت !!
این قابلیتی است که این کارتریج را عملا به یک هارددیسک ! برای کمودور تبدیل مینماید ..
کاربر میتواند مجموعه ای عظیم از برنامه های کمودور را بر روی کامپیوتر شخصی و یا لپ تاپ ذخیره نموده و در مواقع دلخواه هر مجموعه از آن را در مدتی کوتاه به این کارتریج انتقال دهد ..
جالب اینکه فایلهای PRG (مانند برنامه های بیسیک که توسط کاربر نوشته و ذخیره میشود) هم از طریق کابل یو اس بی ، قابل انتقال به کمودور میباشند ..

فقط تا همین مقدار این کارتریج را تبدیل به وسیله ای ارزشمند میکند که قطعا ارزش پولی که برای آن پرداخت میشود را دارد ..
ولی قابلیتهای دیگری در این کارتریج وجود دارد که آن را از وسیله ای ارزشمند ، به وسیله ای شگفت انگیز تبدیل مینماید !!!
در این کارتریج 8 کرنال مجزا در نظر گرفته شده که میتوان آنها را جداگانه برنامه ریزی نمود ..
در مورد کرنال (kernel) به این بسنده میکنم که بخشی از رام کمودور میباشد که حاوی دستورالعملهای پایه سیستم میباشد و پیش از تولید این کارتریج ، بصورت آی سی جایگزین رام اصلی کمودور تولید میشد و در صورت تهیه این آی سی ، میتوانستیم یک کرنال جدید را جایگزین کرنال اصلی کمودور نماییم ، ولی در این کارتریج 8 کرنال مجزا از هم ، در کنار رام اصلی کمودور 64 در دسترس میباشد که این برای حرفه ای ها دارای ارزش بسیار زیادی است ...
اگر تا کنون شگفت زده شده اید از این پس به تعجب میافتید اگر بدانید که :
در این کارتریج ، 3 قسمت مجزا از هم برای داشتن 3 کارتریج مجزای فریز ، (مثل Action replay و Retro replay و ...) تعبیه شده است که کاربر را از داشتن هر کارتریج دیگری بی نیاز می نماید ..
با استفاده از این قسمت ، کاربر میتواند علاوه بر داشتن اکشن 6 ، مجموعه ای از کارتریج های بسیار گرانقیمت را به آسانی در اختیار داشته باشد ...

*******************

کلام آخر ..

اگر کمودور 64 فقط نیاز به یک وسیله کارآمد داشته باشد ، قطعا آن وسیله چیزی به جز کارتریج Easyflash 3 نمیتواند باشد (مگر اینکه بخواهید تقریبا 6 برابر هزینه کنید و با چهارصد و چهل پنجاه دلار Chameleon 64 را انتخاب کنید)..

چقدر ما عقبیم !!!

در حالیکه این وبلاگ جزو اولین انتخابهای فارسی گوگل در مورد کامپیوترهای کمودور و آمیگاست و خود این وبلاگ یکسال و اندی بیشتر نیست که پایه گذاری شده و هنوز خیلی خیلی مطالبش کمه و ... چه چیزهایی که تو اینترنت دیده نمیشه !!!

و خارجیها ! کماکان درحال ساختن چیزای عجیب و غریب تو این دنیا هستن در حالی که ما دلخوشیم که مصنوعات اونا رو میخریم (مثل تبلت و موبایلهای فوق پیشرفته) و مثل فخرفروشیهای عجیب دیگه ای که در مورد مدل ماشین و خونه و ... داریم این تکنولوژیها رو میکنیم دکور ظاهری خودمون !!! ....

القصه مدتی پست نذاشتم تو وبلاگ ، البته نه بخاطر اینکه علاقه خودمو به این مطالب از دست دادم ، بلکه برعکس بدلیل اینکه از زمانی که این وبلاگ رو راه انداختم بیشتر علاقمند شدم ، تصمیم گرفتم یه کار درست و حسابی انجام بدم و ته و توی هرچیز جدیدی که در مورد این کامپیوترها وجود داره رو در بیارم ...

تو وبسایتهای معتبر خارجی در مورد کمودور و آمیگا ، محصولات متنوع و جدیدی واسه این کامپیوترها یافت میشن که نشون میده ، علم در کشورهای غربی یه چیز استخون دار و ریشه داره و زیرساختهای خیلی عظیمی در زمینه تکنولوژی رو پایه گذاری کردن ، و جالب اینه که این محصولات جدیدی که واسه کمودور و آمیگا ساخته میشه ، اکثراً پروژه های دانشجویی در رشته سخت افزار کامپیوتر هستش ....

نمونه بارزشو میتونین تو سایت Kipper2k.com ببینین ...

خیلی جالبه که یه دانشجوی سخت افزار کامپیوتر در کشورهای پیشرفته ، خیلی راحت میتونه ایده های ذهنی خودشو در مورد هر سخت افزاری که بخواد ، ببره و توی یکی از لابراتوارهای تولید سخت افزار ، خیلی راحت اون ایده ها رو در تیراژ خیلی محدود تولید کنه و با قیمت خیلی ارزانی به علاقمندان و مخاطبینش عرضه کنه ...

انصافا حیرت انگیزه ، خود من (تعریف از خود نباشه ، مطمئنا خیلی از شماها و ایرانیای دیگه !!) خیلی ایده های ذهنی بکری دارم که حتی تصورش هم نمیکنم که بشه اینجا حتی جعبه رویی اون رو هم تولید کرد !!!

الان چند وقتیه که یک کمودور 64 خریدم ، و هرچی تلاش کردم نتونستم تو بازار داخلی چیز بدرد بخوری براش پیدا کنم که اونو تبدیل به یه وسیله کاربردی کنه ، هرچی زور زدم چیزی وجود نداره ... باور کنین سعی خودمو کردم ولی اینجا بغیر از چند نفر که یکسری خرت و پرت از قدیم براشون مونده و سعی دارن اونا رو با قیمتای عجیب و غریب به مشتریهاشون بفروشن ، چیز دیگه ای در مورد کمودور و آمیگا ندیدم !!!!

ولی تا دلتون بخواد در مورد این کامپیوترها مطلب تولید میشه تو این دنیای جورواجور و متفاوت ...

مثل همیشه از کمودور شروع میکنیم که نقطه شروع حداقل 17 میلیون نفر(و البته خود این 17 میلیون نفری که کمودور خریدن شاید نقطه شروع چندین خانواده دیگه شده باشن) در زمینه کامپیوتر بوده و توی دنیا خیلی ارج و قرب داره و در نزد هواداران بعنوان قویترین نوستالژی بحساب میاد ..

این کامپیوتر دوست داشتنی و قابل فهم هنوز هم یکی از سخت افزارهای جدی در زمینه تحقیقات اولیه کامپیوتر بحساب میاد و تا دلتون بخواد محصول جالب و جدید براش ساخته شده که چند تا از جدیدترین و کاربردی ترین اون محصولات رو بهتون معرفی میکنم :

خیلی از ماها که قبلا تجربه کار با کمودور رو داشتیم ، اولین کمبودی رو که حس میکردیم استفاده از نوار در این کامپیوتر بوده که باعث میشده زمان خیلی زیادی رو صرف کنیم ، البته در همون زمان دیسک درایو هم واسه کمودور موجود بود که بدلیل گران بودن فقط قشر مرفه میتونسته از اون بهرمند بشه و قشر متوسط از خرید اون صرف نظر میکرده و این افراد ، (مثل خود من وخیلی از دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام) ترجیح میدادند که پول خرید درایو بعلاوه مبلغ خود کمودو بعلاوه کمی التماس به والدین ، صرف خرید کامپیوتری مثل آمیگا بشه که اون موقع رویای هر نوجوونی میتونست باشه ..

القصه از محصولات جالبی در این زمینه تولید شده ، یکی از بهترین اون محصولات ، شبیه ساز درایو 1541 کمودور 64 هست که البته بجای فلاپی دیسک از مموری های SD استفاده میکنه و حدود 75 – 80 دلاری هزینه برمیداره ...

با داشتن این محصول بیکباره میبینیم که تمام نرم افزارهایی که برای کمودور تا بحال تولید شده رو میتونیم روی یک کارت حافظه آرشیو کنیم و از سرعت لود کردن بالای اون لذت ببریم … (همچنین سیو کردن)

مزیت این وسیله ، شناسایی آن توسط کارتریجهای قدیمی ، بعنوان درایو اصلی کمودور میباشد . (برای انتقال بازیهای چندمرحله ای برروی نوار کاست بصورت مستقیم و کارهای مشابه ..)

این از حل اولین مشکل در رابطه با کمودور .. حال میرسیم به مشکل دوم ....

دومین مشکلی که در زمینه کمودور وجود داشت اون قدیما ، مسئله کارتریجهایی بود که بصورت نرم افزاری نمیشد از اونا استفاده کرد و حتما باید سخت افزار اونها به کمودور متصل میشدن (مثل اکشن) ، این کارتریجها همیشه رویای کاربران کمودور بودن ، بالشخصه تنها کارتریجهایی که در قدیم داشتم ، اکشن 6 و کارتریج تنظیم هد بود ، البته اکشن 4 هم داشتم که اگه دوستان یادشون باشه به کمودورهای چراغ سبز نمیخورد و فقط با کمودورهای چراغ قرمز کار میکرد ... در ضمن اینکه یادمون باشه کارتریجهایی که در ایران تولید میشد از لحاظ کیفیت خیلی پایینتر از کارتریجهای اصلی بود که البته طبیعی بود و از قیمت پایینتری هم برخوردار بودن ..

بهرحال این مشکل با طراحی وسیله ای بسیار بسیار جالب ، بنام EasyFlash 3 حل شده و خیلی هم جذاب حل شده !!

این کارتریج قدرتمند ، شامل 8 کرنال رام هست که هرکدوم از اونها رو جداگانه میشه برنامه ریزی کرد دوستان اگه بخاطر داشته باشن ، کرنالها بخشی از رام اصلی کمودور 64 بود که دستورات پایه سیستم بوسیله اون تعریف میشد ، و همچنین اگه یادتون باشه یه سری کارتریجهایی بودن مثل سایمونزبیسیک ، یوتیلیتی ها و انواع بازی که وقتی به کمودور وصل میشدن ، در صورت خاموش و روشن کردن کمودور برنامه روی اون کارتریجها بجای سیستم عامل بیسیک اصلی کمودور اجرا میشد که در این وسیله جالب میشه همچین برنامه هایی هم در دسترس داشت ...

جدای از این 8 کرنال رام ، مقدار مناسبی هم حافظه برای برنامه های معمولی کمودور ، اعم از بازی و برنامه کاربردی و غیره اختصاص داده شده که بوسیله یک پورت یواس بی ، که روی کارتریج تعبیه شده و به کامپیوتر وصل میشه ، برنامه ها از کامپیوتر و لپ تاپ به این کارتریج انتقال داده میشن و توسط کمودور قابل استفاده اند ..

نظر من اینه که خرید این کارتریج انتخاب عاقلانه تری میتونه باشه ، هرچند توی فروم های خارجی ، شبیه ساز درایو کمودور ، پاپیولار تر شناخته شده و شاید در کنار امکانات جدید ، بخاطر وصل شدن به درگاه درایو کمودور و احتمالا طریقه استفاده ، حس نوستالژیکتری به کاربر انتقال میده ، ولی با اینحال بازم شخصا معتقدم که خرید این کارتریج معقولانه تر بنظر میرسه ، چون علاوه بر داشتن برنامه ها بر روی یک حافظه سریع ، از امکانات داشتن کارتریجهای متنوع کمودور هم بهره مند خواهید شد ..

EasyFlash 3 offers a number of features:

• 8 8kB slots for alternative KERNAL ROM images,
• 7 EasyFlash I cartridge image slots.
• Support for the following cartridge formats
  • Normal 8k
  • Normal 16k
  • Ultimax
  • Ocean Type 1
  • EasyFlash
  • EasyFlash xbank
• Compatibility with Action Replay, Retro Replay, Nordic Power, and Super Snapshot 5 images.
• Field upgradeable firmware and hardware configuration
• Ability to replace/add/remove images from the C64

EasyFlash can be used on the C64, C64C, and SX64. C128/C128D use is not currently supported.

سومین مشکلی که کاربران قدیمی در استفاده از کمودور داشتن ، مشکل صفحه نمایشی بود که کمودور به آن وصل میشد ..

تو کشور ما که خبری از مانیتورهای اصلی کمودور ، اونم واسه مردم متوسط ، اونم تو دوره زمانه ای که بقول خاطرات اون دوستمون ، نمیدونم چه حکمتی بود که والدین ما رو از داشتن چیزای دلخواهمون محروم کنن !!! نبود ، مجبور بودیم که کمودور خودمون رو به تلوزیون های لامپی قدیمی ، اونم از طریق کابل RF وصل کنیم که علاوه براینکه خود تلویزیون ها خیلی بی کیفیت بودن ، استفاده از آر-اف ، باعث میشد کیفیت تصویر بازم پایینتر بیاد و البته زمانی تلویزیونهایی با ورودی AV رواج پیدا کردن که کمودور از رونق افتاده بود و جای خودشو به آمیگا داده بود ..

برای حل این مشکل دو تا راه اساسی وجود داره : اول اینکه از کابلهای AV مخصوص کمودور که البته در گذشته هم تولید میشده استفاده کرد و کمودور رو به تلویزیون ها و ال سی دی های جدید وصل کنیم .. دوم اینکه میتونیم یه مبدل 20 – 25 دلاری بگیریم که ورودی کابل ویدئو رو به خروجی VGA تبدیل میکنه که در هر صورت باید کابل AV کمودور هم تهیه کرد که اونم خودش حدود 10 دلاری قیمت داره ...

حسن استفاده از کمودور اینه که به این نقطه که برسیم ، دیگه همه مشکلات حله ، و فقط میمونه لذت بردن از بازیهای کمودور و برنامه نویسی و غیره ...

البته خیلی سخت افزار های متنوعی تو سایتهای معتبر پیدا میشه ، مثل انواع مودم ، انواع کارتریج بازی ، کارتریج اکسپندر و ... ولی سه موردی که در بالا معرفی شد ، مهمترین نیازهای یک کمودور 64 میباشد ..

*************

و حالا میرسیم به معرفی غول کارتریجهای ساخته شده برای کمودور ...

کارتریجی واسه کمودور ساخته شده که تمامی نیازهایی که در بالا به اون اشاره شد بعلاوه خیلی امکانات متنوع دیگه رو یکجا و در یک کارتریج در اختیار کاربر میگذاره و نام اون Turbo Chameleon 64 هست ، که واقعا وسیله قدرتمند و شگفت انگیزیه ...

این کارتریج ، علاوه بر شبیه سازی درایو کمودور و استفاده از کارت حافظه ، دارای مقدار خیلی زیادی حافظه داخلی هم هست که هم میشه برنامه ها رو مستقیما اونجا ذخیره کرد ، و هم میتونه از 16 مگابایت اون بعنوان رم کمودور استفاده کنه که البته این مقدار حافظه بدرد کسی نمیخوره !! و برنامه ای با این حجم هنوز برای کمودور تولید نشده ... بعلاوه اینکه همانند EasyFlash 3 از 8 کرنال رام بهره میبره و همون کارآیی که توضیح داده شد رو داره ، بعلاوه اینکه یک پورت VGA برای اتصال به مانیتور هم تعبیه شده ، بعلاوه رابط PS2 برای وصل به کی برد و ماوس های PS2 و همچنین کانکتور شبکه برای وصل به اینترنت ، و همچنین خروجی صدای استریو (دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام میدانند که در کمودور 64 تراشه صدای آن SID، قابلیت تولید سه کانال صوتی بصورت مونو را دارا میباشد که در پروژه های بعدی کمودور ، یک تراشه SID دیگر اضافه میشد که صدای استریو را تولید میکرد که البته این پروژه عملا در محصولات ارائه شده قدیمی اجرا نشد) و چندین قابلیت دیگه ...

بطورقطع با داشتن این کارتریج ، چیزی فراتر از آرزوهای کاربران قدیمی در دست های شما خواهد بود ، با این حال قیمت آن کمی باعث نگرانیست ... چرا که این کارتریج قدرتمند قیمتی حدود 400 دلار دارد (با باطری و کابل) ، که البته برای خیلی از ما کاربران قدیمی که دیگر دستمان توی جیب خودمان است و برای سرگرمی کودکانمان خیلی بیشتر از اینها خرج میکنیم ، شاید هزینه خیلی زیادی نباشد !!! ...

ولی بنظرم اگه خیلی زیاد نخواستین خرج کنین همون کارتریج EasyFlash 3 بهترین گزینه ای هست که کمودور شما رو به یه کامپیوتر متفاوت تبدیل میکنه ...

Turbo Chameleon 64

Multipurpose Cartridge for the Commodore 64 -- AND A LOT MORE!

Currently not available.

Turbo Chameleon 64 is an extremely user-friendly multipurpose cartridge that can be used without opening the computer. It is just plugged to the expansion port of the C64. Everything a C64 user would expect from a multipurpose cartridge is there -- plus a lot more, as you can see in the features overview.

The Turbo Chameleon 64 cartridge can also be operated as a stand-alone unit (since it's basically an FPGA computer like the C-One or the Minimig in a C64 cartridge case), replacing the computer, the floppy drive and the heavy power supply (or a Spectrum or even an Amiga like shown in this Youtube video, you only need to load the respective Spectrum or Minimig core).

When used as a stand-alone unit, a USB power adapter (available separately) or active USB hub can be used as a power source. Even a USB-enabled computer (or LCD TV, DVD players, ...) can be used to power this nifty little cartridge.

If you are interested in running the TC64 in stand-alone mode, we recommend to have a look at the Chameleon Docking Station. This expansion allows you to add joystick and keyboard connectors to the TC64 base unit.

All this goodness is packed in a bright yellow case with blue buttons!

The Turbo Chameleon 64 cartridge is under constant development. Since it is a re-configurable platform, hardware updates can be installed by updating the flash of the cartridge. This does not require expert knowledge, and it doesn't even require opening the cartridge. All you need is an internet-enabled PC (running Linux or Windows) with a USB port, this lets you perform the update via a USB connection. The special breakout-cable required for this connection is included with Turbo Chameleon 64.

Please visit the Syntiac Pages/Turbo Chameleon for more detailed in-depth documentation on the Turbo Chameleon 64 cartridge. There's also a mailing list for betatesters with first-hand information right from the horse's mouth (i.e. the developers participate in the list).

Lieferumfang:

• upper left corner: mini USB cable (for data transfers, 180cm)
• middle bottom: Turbo Chameleon 64 :-)
• upper right corner: breakout cable with connectors for USB (power supply, 80cm), keyboard and mouse (both PS/2, 20cm), IEC (DIN, 20cm)
• The hardware comes in a nice and stable box (together with a short user manual)

قطعات ریز و درشت دیگری هم برای کمودور ساخته شده که دوستان با مراجعه به سایتهای معتبر میتونن از اونها اطلاع پیدا کنند ...

********************************************

و اما آمیگا :

آمیگا کامپیوتری بود که در گذشته نیز محصولات بسیار متنوعی ، چه در زمینه سخت افزار و چه نرم افزار ، برای آن تولید میشد .. دوستان و کاربران قدیمی اطلاع دارند و در یگانه مجله این کامپیوتر در ایران ، نیز ماهانه اطلاعات جدیدی در مورد ساخت انواع محصولات جدید ، مانند کارتهای افزایش حافظه – انواع بردهای شتابدهنده – وسایل ذخیره جانبی و هارددیسک و همچنین در زمینه فعالیتهای گرافیکی و ویدئویی نیز ، انواع کارتهای گرافیکی ، جنلاک و ... و همچنین در زمینه امکانات صوتی انواع رابط میدی و خروجیهای صوتی و غیره تولید میشدند ...

آمیگا واقعا کامپیوتری جلوتر از زمان خود بود ، چرا که از تکنولوژی استفاده کرده بود که یک دهه بعد ، شرکتهای دیگر به تکنولوژی ساخت ابزار جانبی برای آن دست پیدا میکردند ..

برای مثال : کامپیوتر آمیگا 600 در زمانی که ساخته شد در دو مدل A600 , A600 HD عرضه شد که در مدل اچ – دی یک هارد داخلی نیز تعبیه شده بود که تا آنجایی که بخاطر دارم تا آخرین دوران ساپورت وسایل جانبی آمیگا در بازار از ظرفیتهای 20 تا 180 مگابایت بهره مند بود . در حالیکه در حدود یک دهه بعد تکنولوژی ساخت آداپتور کامپکت فلش با ظرفیت 4 گیگ (که این نهایت مقدار توان آدرس دهی پردازنده موتورولا 68000 که یک پردازنده 32 بیتی است ، میباشد) با قابلیت اتصال به درگاه PCMCIA بوجود آمد و این درحالی بود که کمپانی کمودور در حدود یک دهه پیش اعلام ورشکستگی کرده بود ...

بهرحال هنوز هم ابزار متنوعی در زمینه سخت افزار برای این کامپیوتر تولید میگردد ، ولی از آنجایی که دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام و کاربران قدیمی این مدل کامپیوتر در ایران ، بیشتر از مدلهای خانگی آن یعنی آمیگا 500 و آمیگا 600 و آمیگا 1200 استفاده میکردند ، در این بخش به معرفی محصولاتی که برای این مدلها هنوز هم ارائه میشود میپردازیم ...

همانطور که در بخش کمودور اشاره ای شد ، کاربران در ایران با هر مشقتی که بود موفق به تهیه یکدستگاه آمیگا 500 میشدند و این مدل از آمیگا نسبت به مدلهای دیگر استفاده کنندگان خیلی پرشمارتری را بخود دیده است ..

آمیگا 500 در زمانی ارائه شد که کاربران کمودور واقعا از امکانات ضعیف این کامپیوتر ، بخصوص در زمینه ابزار ذخیره اطلاعات (نوار کاست) به ستوه آمده بودند و حاضر بودند هرکاری انجام دهند تا از دست نوارهای کمودور و عدم تنظیم هد و این مسایل خلاص شوند ، بعلاوه اینکه گرافیک و موزیک و قدرت پردازشگر در کامپیوتر آمیگا 500 بنحو بسیار چشمگیری پیشرفت کرده بود و این کامپیوتر برترین قدرت در زمان خود محسوب میشد ...

کاربری که در آن زمان کمودور خود را فروخته و قادر به تهیه یک آمیگا 500 میشد ، گویی از سواری با یک گاری آنهم با چرخهای چوبی ! موفق به تهیه اتومبیل شده و از مزایای آن بهرمند میشد ..

پرش از کمودور به آمیگا 500 ، طی کردن یک پله نبود بلکه پرشی بلند بود به دنیایی بسیار رنگارنگ و جذاب ..

ولی این کامپیوتر در کنار این جذابیتها ، محدودیتهایی هم داشت که بمرور خود را نشان میداد و برای یک شیفته کامپیوتر در آن زمان خیلی زود مشخص میشد که عبور از مرز نوار کاست و دستیابی به امکانات فلاپی درایو نهایت آرزو نبوده و این کامپیوتر نیازی اساسی به هارد دیسک دارد ..

آمیگا 500 در آن زمان قابلیت نصب مستقیم هارد دیسک را نداشت و نیاز به واسطی داشت بنام "راک هارد" که در سمت چپ آمیگا وصل میشد و معمولا شبیه ادامه آمیگا ساخته میشد و علاوه بر قابلیت نصب هارد دیسک امکانات دیگری از قبیل گسترش حافظه با ظرفیتهای مختلف ، انواع شتابدهنده ها و همچنین امولاتورهای سخت افزاری برای شبیه سازی کامپیوترهای سازگار با آی بی ام را به مصرف کنندگان ارائه میکرد که البته بسیار گرانقیمت بودند و کاربران خانگی بندرت از آنها استفاده میکردند ..

شخصا چند ماهی پس از تهیه آمیگا 500 ، و با پس انداز تمامی پول توجیبی ، موفق به تهیه یک مدل دست دوم از آن شدم که جعبه نداشت و دارای یک هارد 20 مگابایتی بود و همچنین برد آن جای خالی 4 مگابایت حافظه را دارا بود که بعدها یک مگابایت از آن را پر کردم (با 8 عدد آی سی 128 کیلوبایتی) .. این دستگاه در آن زمان حدود 70 هزار تومان قیمت داشت که تقریبا هم قیمت خود آمیگا بود .. نقص دیگری که این دستگاه داشت این بود که آمیگا 500 را از قبل هم بزرگتر مینمود و جای وسیعی را طلب میکرد ...

مدلهای دیگر آن که دارای کارتهای شتابدهنده و امولاتورهای سخت افزاری آی بی ام بودند ، بسیار گرانقیمت بوده و شخصا هیچ مدلی از آنها را تجربه نکردم و در بازار آن روزها هم ندیدم ..

باری مدتی گذشت و این نواقص آمیگا 500 خودش را نشان داد و کاربران را جذب مدل جدید آن یعنی آمیگا 600 نمود ، این مدل در یکسال اول عرضه خود قیمتی گرانتر از آمیگا 500 داشت ، ولی بعلت اینکه با بعضی از بازیهای قدیمی سازگار نبود فروشندگان تبلیغات منفی در مورد آن میکردند و خیلی زود محبوبیت خود را در میان کاربران (در ایران !!) از دست داده و با قیمتی کمتر از آمیگا 500 بفروش میرسید ( مدل بدون هارد دیسک آن حدود 75 هزار تومان قیمت داشت که در آنزمان آمیگا 500 حدود 85-90 هزار تومان بفروش میرسید)

البته بعضیها نیز تکنولوژی پیشرفته این مدل و امکان استفاده از هارددیسک را ترجیح میدادند و این مدل را کماکان ارجح میدانستند (از جمله خودم) و امروزه نیز از نظر کاربران در فروم های معتبر مربوط به این کامپیوترها ، بهترین مدل خانگی آمیگا ، همین مدل میباشد و از امکانات گسترش زیادی برخوردار است .

بعد از آمیگا 600 و در حالی که هیچیک از قابلیتهای آمیگا 600 که عمدتا در استفاده از وسایل جانبی و انواع هارددیسک و فلش مموری و استفاده از سی دی رام پنهان بود ، مورد استفاده کاربران معمولی و طرفداران بازی قرار نگرفت ، شرکت کمودور ، آمیگا 1200 را روانه بازار کرد ، این مدل در زمان خود سروصدای زیادی برپا کرد ، و نظر کاربران قدیم آمیگا را بخود جلب کرد ، البته نه بدلیل امکانات تکنولوژیک ، بلکه دلیل اصلی آن این بود که با استفاده از تراشه های جدید گرافیکی که 16 میلیون رنگ را تولید میکرد ، امید بازیهای جذابتری را در دل هواداران آن در کشورمان زنده کرده بود که عملا با ورشکستگی شرکت کمودور ، این امکانات در آن زمان بلااستفاده باقی ماند ...

بهرحال صاحب هر کدام از این سه مدل که باشید ، چند نیاز در همه آنها مشترک است :

اولین نیاز که همه ما تجربه کردیم ، استفاده از مانیتور بجای استفاده از تلویزیون خانگی میباشد ، در این زمینه مشکل حل شده و با یک قطعه 15 دلاری میتوان خروجی RGB آمیگا را به VGA وصل نموده و از انواع مانیتورهای موجود استفاده برد ..

البته برای کسانی که دسترسی خرید از سایتهای خارجی ندارند ، با مراجعه به سایتهای معتبر میتوانید نقشه الکترونیکی این اتصالات را بدست آورده و وسیله ای مشابه را به ابتکار خود سر هم کنید ...

دومین نیاز قطعی استفاده از هارددیسک در آمیگا میباشد که بتوان برنامه های متنوع آمیگا که در اینترنت بفراوانی یافت میشوند را بر روی آن ذخیره نموده و استفاده از دیسک درایو و هزینه های بالای آن را محدود کرد ، برای این نیاز نیز قطعات فراوانی ساخته شده که البته در دو مدل آمیگا 600 و 1200 به راحتی و با هزینه ای بسیار پایین میتوان یک کامپکت فلش 4 گیگ را جایگزین هارد دیسک نمود (با قیمتی حدود 25 دلار) ، در مدل آمیگا 500 این قابلیت باید بهمراه کارت شتابدهنده خریداری شود که قیمتی حدود 120 دلار دارد و علاوه بر اینکه سرعت آمیگا 500 شما را بالا میبرد ، امکان استفاده از کامپکت فلش بجای هارد دیسک را به شما میدهد ، البته مدل جدیدی از آن ساخته شده که بجای کارت شتابدهنده ، از حافظه رم به ظرفیتهای 4 و 8 مگ + رابط نصب کامپکت فلش استفاده شده که حدود 80 دلار قیمت دارد ..

گسترش آمیگا 500 تقریبا به همین جا پایان می یابد ، ولی در آمیگا 600 و 1200 بدلیل وجود شکافی در سمت چپ دستگاه که به PCMCIA معروف است ، امکان گسترش فراوانی وجود دارد ..

ابزاری تقریبا ارزان قیمت (حدود 10 دلار) وجود دارد که نوعی آداپتور کامپکت فلش میباشد و با اتصال به این قسمت میتواند فایلهای ADF موجود در سایتهای مختلف اینترنت را از کامپیوترهای پی سی ، به آمیگا انتقال داده و میتوان آرشیوی باورنکردنی از هزاران فلاپی دیسک که در سالهای دور برای این کامپیوتر ساخته شده را بر روی کامپکت فلش ذخیره نموده و در آمیگا از آن استفاده کرد ، همچنین میتوان فایلهای آمیگا را به انواع پی سی و لپ تاپ انتقال داد (بصورت فایل ADF) ...

این وسیله ای بسیار ارزشمند است که متاسفانه دارندگان آمیگا 500 از آن محرومند و باید به طرق دیگری برنامه ها را از پی سی به آمیگا انتقال دهند ... (یکی از آن طرق استفاده از کابل نال مودم و انتقال فایل از طریق آن بوسیله پی سی ، میباشد)

قطعات بسیار ارزشمند دیگری نیز برای آمیگا در 3 مدل خانگی آن وجود دارد که معرفی همه آنها در این مقاله نمیگنجد و کاربران و دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام ، خود میتوانند در سایتهای معتبر به آنها دسترسی پیدا کنند ، ولی از آنجایی که در حال حاضر از این مدل کامپیوتر بعنوان خاطره و نوستالژی و در مواردی خاص تر برای تحقیقات استفاده میشود ، همین قطعات ذکر شده بنظر میآید که مناسب و کافی باشند ، و مثلا کارت شتابدهنده 1240 متعلق به آمیگا 1200 با قابلیت گسترش 256 مگ حافظه و سرعت سی پی یو 50 مگاهرتز ، که حدود 1000 دلار قیمت دارد برای چه کاری مناسب است ؟؟؟!!!

اگر مقصود استفاده گرافیکی از آمیگا 1200 ، آنهم با این هزینه باشد که براحتی میتوان با همین 1000 دلار ، یک کامپیوتر خیلی پیشرفته برای اینجور استفاده ها تهیه نمود !! (آنهم با سرعتی 100 ها برابر و با نرم افزارهای بسیار پیشرفته تر) !!!

یا اگر نیازی جدی برای استفاده از اینگونه برنامه ها وجود داشته باشد ، استفاده از امولاتور نرم افزاری آمیگا برای پی سی و لپ تاپ ، این نیاز را بصورت کامل رفع کرده و حتی امکان استفاده از آخرین پیشرفتهای آمیگا 4000 در اینگونه نرم افزارها را به راحتی در اختیار کاربر میگذارد ...

شاید بتوان بغیر از موارد بالا ، استفاده از مودم را برای آمیگا قابل توجیه دانست و آن را نیز در لیست وسایل مورد نیاز آمیگا قرار داد ، چون بطور قطع هنوز هم آمیگا در این زمینه استفاده ها ، کامپیوتری کاملا کاربردی میباشد ...

فقط متاسفانه هرچه جستجو کردم ، جایگزینی برای اکشن نازنین و دوست داشتنی آمیگا 500 ، برای مدلهای 600 و 1200 پیدا نکردم و خیلی متاسف شدم که البته با استفاده از نرم افزار شبیه ساز آن که بصورت فایل ADF موجود میباشد ، بسیاری از امکانات آن را میتوان در اختیار گرفت ...

*******************

امیدوارم دوستان گرامی از مقاله ارایه شده استفاده لازم را برده باشند ....

سلام کمودور

20 سال پیش ، کمودور غریبانه با من وداع کرد ، تب آمیگا همه رو گرفته بود ، از لود کردن بازیها با نوار کاست خسته شده بودیم ، و ... همه اینها باعث شدن که خیلی زود با کمودور خداحافظی کنم ، کل سیستم کمودور که البته خیلی هم نو نوار نگهش داشته بودم باضافه چندین نوار گلچین شده و کتابهای کمودور و یک کارتریج اکشن 6 ، همه رو روی هم دادم 18 هزار تومن ، اون زمان 17 سالم بود ، چک فروش کمودور رو که بردم بانک ، گفتن به سن قانونی نرسیدی و خلاصه مجبور شدم یکی رو ببرم چک رو پاس کنن ...

بعد از اون هم دنیای رنگارنگ آمیگا ...

اما با گذشت این همه سال هنوز اون خاطرات واسم زنده موندن ، یاد اولین باری که با کمودور چند خط بیسیک اجرا کردم ..

یاد اولین باری که از روی نوار کاست لود کردم و یاد خیلی چیزای خصوصی دیگه ...

برای اینکه تجدید خاطرات کنم ، تصمیم گرفتم که یکدستگاه کمودور تهیه کنم که البته خودش داستان خیلی مفصلی داره و متوجه شدم که ، آقا بیا و ببین چه بازار داغی راه انداختن واسه این طفلکی !!! ... دستگاهی که مدتها تو خیلی از خونه ها بلامصرف افتاده و داشته خاک میخورده ، بیکباره تبدیل به بورس اجناس عتیقه شده و اونایی که تا دیروز نمیدونستن این دستگاهها رو به چه وسیله معدوم کنن ، الان مثل فروشندگان کوزه های عهد هخامنشی ، انتظار دارن که خرت و پرت هاشون رو به " اشددد قیمت !!" بفروشن ...

القصه ، بعد از مدتی سروکله زدن تو سایتهای مختلف و مدتی چک و چونه زدن و درگیر بودن ، بالاخره یکدستگاه کمودور تروتمیز (البته بدون جعبه) با کاست گردان سالم و آداپتور گیر آوردم ... تو این مدت خیلی اطلاعات دیگه هم گرفتم ، از جمله اینکه فهمیدم که میشه رابطی ساخت که بوسیله اون دستگاه تیپ کمودور را به کامپیوتر وصل کرد و برنامه هایی که از اینترنت دانلود میکنیم رو روی نوار ذخیره کرد که بشه بطریقه سنتی با کمودور از اون استفاده کرد ، و دیگه اینکه فهمیدم که کارتریجی برای کمودور ساختن که کیت ساخته نشده اون ، حدود 40 دلار قیمت داره و کار اون اینه که مثل فلش مموری عمل کنه و اطلاعات رو روی خودش ذخیره کنه ، که انصافاً متحیر شدم ... اینجوری یعنی اینکه میشه تمام برنامه هایی که روی سایتهای مختلف وجود داره رو روی یک کارتریج ذخیره کرد و مستقیما به کمودور وصلش کرد ... البته نمونه سرهم شده این کارتریج حدود 60 دلار قیمت داره ...

جدای از این رابطی ساخته شده که میشه کمودور 64 خودتون رو به مانیتور VGA وصل کنین و این قطعه حدود 10-15 دلاری قیمت داره ... و آیتمهای جالب دیگه ای که نشون میده علاوه بر مخاطبان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام ، بسیاری از افراد دیگه در سراسر جهان هنوز به این کامپیوتر دوست داشتنی وفادار موندن و نمیذارن از خاطره ها حذف بشه ... خلاصه ، کمودور بنده بدون برنامه مونده و بغیر از برنامه های بیسیکی که مشغول نوشتن و ذخیره اونها روی کاست هستم ، برنامه دیگه ای واسه اون ندارم ...

از همینجا ، از دوستان عزیزی که احتمالا برنامه های کمودور 64 رو روی نوار دارن و میتونن یک نسخه از اون رو واسه من بفرستن تقاضا میکنم که اطلاع بدن ...

خودم در صدد هستم که بتونم از طریق سایت ebay ، کارتریج فلش رو از طریق یکی از دوستان خارج از کشور تهیه کنم و آرشیو برنامه های کمودور رو به اون انتقال بدم ، اگه کسی از دوستان این کارتریج رو خواست میتونه اطلاع بده که اگه بتونیم چند مورد رو با هم سفارش بدیم ، قطعا هزینه هاش پایینتر میاد ... فکر کنم اون رابطی که کمودور رو به مانیتور کامپیوتر وصل میکنه هم مورد بدی نباشه ...

بهرحال تصمیم دارم یک نمونه احیا شده کمودور 64 رو بمرور زمان تهیه کنم و بعنوان نمونه اینجا معرفی کنم ، گذشته از اون چند کتاب ارجینال بزبان انگلیسی بصورت فایل pdf ، ازجمله :

COMMODORE 64/128 POWE BASIC

COMMODORE 64 USER GUIDE

و خیلی کتابهای جالب دیگه تونستم از سایتهای جذاب دانلود کنم که دوستان عزیز میتونن درخواست کنن تا واسشون ایمیل کنم ... (البته فکر کنم اگه بخواین تو سایتهای دیگه اونو بدست بیارین ، باید به اندازه سکه های عهد باستان هزینه کنین !!!) ...

کاربردهای کامپیوتر تمام شدنی نیست ، و هرلحظه باید انتظار نکته هایی جالب از آن را داشت ، در این راستا کامپیوترهای قدیمی یک سر و گردن کارآمد تر از کامپیوترهای امروزی میباشند . نه از نظر قدرت و سرعت و حجم حافظه ، بلکه برعکس ، بدلیل حجم کمتر حافظه و معماری ساده تر سخت افزاری بیشتر قابل فهمند و یک کاربر معمولی بهتر میتواند با آن ارتباط برقرار نموده و از آن بهره گیری نماید ...
یک مقاله بسیار جالب و مفید را در بخش پیوندهای وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام قرار داده ام با نام "جوی استیک آنالوگ در کمودور 64" ، که دوستان عزیز وبلاگ و علاقمندان میتوانند با استفاده از آن و استفاده از خلاقیت خود ، ابداعات جالبی را بوجود آورند ، امیدوارم مورد توجه دوستان گرامی قرار گیرد ...

سیستم های عامل ، واسط هایی هستند که ارتباط انسان با کامپیوتر را آسان میکنند ، سخت افزار کامپیوتر و قسمتهای الکترونیکی آن تنها با صفر و یک سر و کار دارد ، ارتباط با کامپیوتر از طریق صفر و یک ، کار هرکسی نیست و ابرمتخصصان کامپیوتر این فن را در اختیار دارند ...

این متخصصان برای ارتباط دیگر افراد با کامپیوترهای مختلف ، چاره اندیشی کرده اند و از طریق همان صفر و یک ها ، برنامه هایی را تولید کرده اند که به سیستم های عامل معروفند .

سیستم های عامل ، همانطور که از نامشان نیز پیداست ، نرم افزارهای مادری هستند که نرم افزارهای دیگر ، در محیط آنان اجرا میشوند ... از زمانهای گذشته سیستمهای عامل مختلف و متنوعی تولید شدند و هنوز هم سیستم های عامل جدیدی متولد میشوند ، دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا.بلاگفا.کام با انواع سیستم های عامل از گذشته تا بحال آشنا هستند ، سیستم عامل هایی نظیر : داس ، ویندوز ، کمودور 64 ، ... و آمیگا داس .

امروزه تلاشهای زیادی جهت ارائه سیستم عامل های جدید انجام میپذیرد و این سیستم های عامل که بصورت سورس باز ، ارائه میشوند ، قابلیت های گسترش زیادی توسط کاربران را دارند ... (مانند لینوکس)

آمیگا داس ، ظاهراً هنوز برای متخصصان جذابیت خود را حفظ کرده ، بخصوص اینکه اولین سیستم عاملی میباشد که از گرافیک و صوت استفاده نموده است ...

در جستجویی که در اینترنت داشتم ، به سایتی برخوردم که سیستم عاملی جدید ، برپایه سیستم عامل آمیگا تولید نموده است ، نام این سیستم عامل جدید ، AROS میباشد که بر روی سیستمهای 32 بیتی قابل اجراست ...

دوستان گرامی میتوانند اطلاعات بیشتر را در سایت www.aros.sourceforge.net پیدا کنند ...

اسپکتروم اولین کامپیوتر خانگی بود که به بازار راه پیدا کرد ، این کامپیوتر 8 بیتی از پردازنده Z80 که کاملا سازگار با 8080 شرکت اینتل می باشد ، برخوردار بود ، دانشجویان رشته کامپیوتر هنوز هم در دروس آزمایشگاهی خود ، روی این پردازنده پژوهش میکنند ، اسپکتروم را باید با کمودور 64 هم رده دانست ، البته در ساخت کمودور 64 از تراشه های کمکی و اختصاصی ، همچون تراشه VIC جهت اعمال گرافیکی و تراشه SID برای ساخت صدا و موزیک استفاده شده بود ، اما اسپکتروم از این پردازنده های کمکی بی بهره بود ، این نقیصه در اسپکتروم با پردازنده مرکزی خیلی بهتر نسبت به پردازنده کمودور ، جبران شده بود ، کاربران قدیمی و دوستان وبلاگ کمودور-آمیگا دات بلاگفا دات کام ، خود اطلاع دارند که پردازنده کمودور 64 (6510) تنها 1 مگاهرتز سرعت داشت ، سرعتی که اگر کمودور آن تراشه های اختصاصی را بکمک نمیگرفت ، مسلما از چنین بازیهای زیبایی بی بهره میماند ، ولی پردازنده Z80 در اسپکتروم 3.5 مگاهرتز سرعت داشت که برای یک کامپیوتر ارزان قیمت 8 بیتی ، پردازنده ای بسیار قوی محسوب میشد ، در کنار این پردازنده ، اسپکتروم دارای مفسر بیسیک بسیار خوب و کارآمدی بود که باز هم نسبت به بیسیک کمودور برتری داشت و بهمین جهت از دید آموزش ، از کمودور یک سروگردن بالاتر مینمود ، بعلاوه اینکه اسپکتروم میتوانست با هر ضبط صوتی کارکند و نیاز به تیپ مخصوص بخود نداشت ، بهمین جهت با قیمتی بمراتب پایین تر از کمودور 64 عرضه میشد (در سال 71 کمودور 64 ، 18000 تومان و اسپکتروم 48 ، 7000 تومان عرضه میشد) و طبیعی بود که بسیاری از دانش آموزان و علاقمندان کامپیوتر از این دستگاه استقبال کنند ... پس از مدتی شرکت سازنده این کامپیوتر ، تولیدات خود را قطع کرد و ساخت آن متوقف گردید ، این در زمانی اتفاق افتاد که کمودور در بازار جا افتاده بود و علاقمندان را بخود جذب نموده بود ، در کشور ما بدلیل فقدان منابع اطلاعاتی مناسب و کمبود نرم افزار ، این کامپیوتر سرنوشت خوبی پیدا نکرد و خیلی زود از گردونه خارج شد و جای خود را به کمودور64 داد ، هرچند شرکت کمودور نیز سرنوشتی بهتر پیدا نکرد ، مقالات اندکی در مورد این کامپیوتر جالب در دسترس دارم که در وبلاگ قرار خواهم داد ، همین تعداد اندک مقالات ، گویای این نکته اند که اسپکتروم کامپیوتری بسیار انعطاف پذیر و دوست داشتنی میباشد که بسیاری از مفاهیم کامپیوتری را به کاربران خود یاد میدهد و شاید بتوان آن را بهترین شروع برای آموزش کامپیوتر دانست ، همانگونه که در گذشته هم اینگونه مینمود ...

مقالات مربوط به اسپکتروم را در بخش پیوندهای وبلاگ ملاحظه فرمایید ...

یکی از بارزترین مزایای استفاده از آمیگا 500 ، نسبت به دیگر مدلهای آمیگا ، وجود سخت افزار قدرتمندی بنام کارتریج اکشن میباشد . البته نرم افزاری بنام armk1.5 طراحی شده بود که کاربردهای این کارتریج را بصورت نرم افزاری در اختیار کاربران دیگر مدلهای آمیگا قرار میداد ولی برد سخت افزاری آن چیز دیگریست ... بعبارتی ساده هر کاربری که بخواهد بصورت حرفه ای از آمیگای خود استفاده کند نیازی حیاتی به کارتریج اکشن را احساس خواهد کرد و داشتن این کارتریج برای حرفه ایها ، یک باید محسوب میشود ...

کارتریج اکشن آمیگا یک برد سخت افزاری است که از طریق کانکتور گذرگاه پردازنده 68000 به آمیگا 500 و 2000 متصل میشود ، آنرا میتوان یک مانیتور بسیار قوی برای سیستم آمیگا در نظر گرفت ، گرچه اغلب کارهای آن را میتوان با یک مانیتور ساده ، مثل C-Monitor نیز انجام داد ولیکن نکته مهم این مسئله بخصوص در بازیها و یا دموهای Not Dos کاربرد دارد ، (کاربران قدیمی آمیگا میدانند که بسیاری از بازیها و دموهای آمیگا از فرمت استاندارد آمیگا داس استفاده نمیکردند و بطور معمول نمیشد که در آمیگاداس یا ورک بنچ از این دیسکها دایرکتوری گرفت یا محتویات آن را مورد بررسی قرارداد) . علاوه بر این کارتریج اکشن یکسری دستورات ساده برای ویرایش سریع اسپرایتها و رجیسترهای سخت افزاری دارد . بطور خلاصه میتوان قابلیتهای کارتریج اکشن را بصورت زیر برشمرد :

1- یک برنامه مانیتور بسیار قوی با قابلیت ویرایش اسپرایت و پیدا کردن سریع متن در حافظه .

2- یک برنامه graphic searcher قوی ، بهمراه قابلیت ذخیره تصاویر بصورت IFF (فرمت استاندارد آمیگاداس) و تغییر پارامترهای تصویرهای نمایشی .

3- قابلیت پخش موزیک هرکانال صوتی بطور مستقل و قابلیت ذخیره موزیک بر روی دیسک .

4- دستورات آموزش دهنده برای نسوز کردن بازیها .

5- یک اسمبلر و دیس اسمبلر برای copper

6- قابلیت لیست گیری از رجیسترهای مهم وضعیت سیستم .

7- قابلیت لیست گیری از وقفه ها ، کتابخانه ها ، پورتها و منابع سیستم .

8- قابلیت ویرایش رجیسترهای CIA .

9- چند یوتیلیتی دیگر مثل تست ویروسی حافظه و خاموش و روشن کردن حافظه سریع سیستم .

10- قابلیت فریز کردن اکثر برنامه ها در هر نقطه سیستم و قابلیت slow motion .

اصلی ترین کاربرد این کارتریج برای افرادی است که کارهای تحقیقاتی و برنامه نویسی در سطح بالا روی آمیگا انجام میدهند ...

میدانید که برنامه های سطح بالای آمیگا بیشتر بزبان اسمبلی نوشته میشد ، کارتریج اکشن با برنامه مانیتور موجود بر روی خود امکان کنترل کامل و ویرایش برنامه های اسمبلی را به کاربران میداد ...

راهنمای دستورات مانیتور کارتریج اکشن بزبان فارسی ، متاسفانه موجود نیست و دوستان میتوانند با مراجعه به سایتهای انگلیسی زبان ، راهنمای مربوط را پیدا کنند ، ولی راهنمای دو برنامه مانیتور قوی برای آمیگا ، یعنی C-monitor و Amiga Monitor ، بترتیب در بهمن ماه 1370 و اردیبهشت ماه 1371 ، در مجله کامپیوترهای خانگی بچاپ رسیده بود که در آینده ای نزدیک در وبلاگ کمودور-آمیگا دات بلاگفا دات کام ، قرار داده خواهد شد ، این دو برنامه علاوه بر اینکه امکان وارد کردن دستورات و برنامه ها بزبان اسمبلی را به کاربر میدهند ، همچنین امکان تست برنامه ها بصورت خط به خط و اصلاح اشتباهات احتمالی را به کاربران خواهد داد ، بعلاوه بسیاری دیگر از قابلیتها که باعث شگفتی خواهد شد ...

آمیگا کامپیوتریست که به تایید کاربران حرفه ای ، در نوع خود کاملترین کامپیوترها میباشد ، بودند بسیار کسانی که از این دستگاه شگفت انگیز ، صرفاً جهت سرگرمی استفاده میکردند ، و یا گهگاهی با برنامه های گرافیکی نقاشی میکردند ! و هیچ اطلاعی در مورد عملکرد واقعی این کامپیوتر نداشتند ، یکی از دلایل این موضوع ، وجود سیستم عامل گرافیکی پیشرفته در کامپیوتر آمیگا بود ، کاربران قدیمی کامپیوترهای آی بی ام ، بخاطر دارند که در آن کامپیوترها ، سیستم عامل داس (MS-DOS) استفاده میشد ، این سیستم عامل ، سیستم عاملی نوشتاری بوده که در آن دستورات از طریق کیبورد ، به کامپیوتر داده میشد و به همین علت ، کاربران آماتور به مرور زمان با روند دستورات آشنا شده و آنها را فرا میگرفتند ، و این خود عاملی میشد که این کاربران به مقوله های حرفه ای تر ، مانند برنامه نویسی و ... وارد شوند .

اما این مورد از عدم آشنایی کاربران خانگی ، با سیستم عامل اصلی آمیگا ، یعنی "آمیگا داس" (Amiga Dos) نشات میگرفت ، آمیگا داس به تنهایی تمامی کارهای حرفه ای یک سیستم عامل پیشرفته را ارائه میدهد ، بخصوص در نسخه های بالاتر سیستم عامل آمیگا که در زمان خود از بهترینها محسوب میشد ...

مقاله ای که ارائه میدهم ، چکیده ای است از کتاب “Amiga DOS” ، از انتشارات Abacus (که دوستان بخاطر دارند تمامی کتب آمیگا بزبان انگلیسی از این ناشر میباشد) ، که در آن دستورات سیستم عامل "غیرگرافیکی" آمیگا ، و چگونگی عملکرد هر دستور بطور مختصر بیان شده است ، امیدوارم که مورد توجه دوستان در وبلاگ کمودور- آمیگا دات بلاگفا دات کام ، قرار گیرد ...

متن این مقاله را میتوانید در بخش پیوندهای وبلاگ ، مشاهده فرمایید ...

امروزه ، انتشار اطلاعات یکی از مهمترین دستاوردهای پیشرفت بشری میباشد ، بطور قطع اینترنت مهمترین منبع انتشار اطلاعات در جهان امروز می باشد ، در روزگارانی نه چندان دور ، رسانه فقط منحصر بود به سیستمهای دولتی ، اما امروزه هر نفر در هرجای کره خاکی ، امکان ایجاد رسانه ای شخصی را دارا میباشد ...

وبلاگنویسی ، درحال حاضر از مهمترین ابزار رسانه ای میباشد که امکان داشتن تریبونی خصوصی را به افراد میدهد ، برای استفاده از این ابزار ،بلاگفا ، (www.blogfa.com) یکی از قدرتمندترین میزبانها بزبان فارسی می باشد ، که واقعاً از امکانات خوب و راحتی برخوردار است ...

بر خود واجب دیدم که در اینجا تشکری خاص داشته باشم از جناب آقای علیرضا شیرازی ، مدیریت محترم بلاگفا ، بجهت ایجاد این امکان برای همگان ، با ابزارهای بسیار مناسب...